Гьар макътавлар яратгъаным ТЕНГИРге!

КЪУМУКЪ ИШ

Кумукские проблемы. Независимое издание

№ 5, Июнь 1991 г.

Къумукъ намус деген идеология программагъа («Къ. ИШ», № 2) гиччи толумлукъ

* * *

«Бир де гюнагьсыз жазалангъан амалсызлар» - шулай деп къыймат бере къынгыр идеологияны алимлери, онгмагъан, адашгъан адамлар.

Кимлеге бере шо къыйматны? 1930-нчу йылларда «исталинчи» вагьши отгъа тюшюп гетген бизин аталагъа бере, Дагъыстанны, Къумукъ халкъны азатлыгъы учунгъу сыйлы ябушувну къайнар къазакъларына бере.

Мен кёп керен язгъанман: шо гьапюк мырыллавлар шо ИГИТЛЕНИ сыйлы эсделигине хыянатлыкъ, бисревсюзлюк, оланы оьр атына кемлик, оланы сыйлы жанларына хорлукъ.

Чёрная неблагодарность, наплевательство. Шо къынгыр алимлени бизин аталаны алдындагъы гюнагьы беш керен гьажгъа барса да гечилмес йимик уллу.

Мен таклиф этеген къыймат методология шулай: 1930-нчу йыллардагъы бизин ата къагьруманлар бизин халкъны гетген узакъ юзйыллардагъы азатлыкъ гьаракатына давамчылар.

Бизин ата къагьруманланы Россия пачаны, генерал-шовинистлени, большевик партияны, исталинчи йыртгъычланы алдында бек уллу ва бек макътавлу «ГЮНАГЪЫ» бар.

Дагъыстанны айырмагъа, Исталинни ва большевик партияны гьакимликден тайдырмагъа, эркин кюйде экономика къурмагъа, ол бырынгъы ол макътавлу бизин КЪУМУКЪ ПАЧАЛЫКЪНЫ тувдурмагъа, тарихлени муна шулай бурмагъа - муна шулар ол къагьруман аталаны мурады.

Абусупуян Арсланбек, Арсланали Устаз, Жалал Къоркъмас, Алкъылыч Хасай, Ханмав Бамматули ва башгъалар, ва башгъалар - азатлыкъны идеологлары.

Къоркъмасов шо азатлыкъ гьаракатны вожду. Алкъылыч - Къумукъ Халкъ Азатлыкъ Асгерни генералы. Ханмав-бий Къумукъ Халкъ Азатлыкъ Асгерни полковниги.

Беш юз атлы нокер бир полк бола буса, шо полкну жыйып топлагъан, дав ишге уьйретген, ва шо полкну алдына да тюшюп Анжи-Аркъада, большевиклер оьз халкъына къыргъын учун алып гелген ят, душман асгерге къаршы къанлы давгъа баргъан гиши полковник бола буса, Ханмав БАММАТУЛИ де полковник. Уьстевюне - шо къанлы давда ол къурсагъына душман гюлледен «савгъат да» къазангъан буса.

* * *

«Яшланы тарбиялап болмай деген сансымавуч гьакъыл бар». Яшланы чы нечик де, гьатта уллуланы да, гьатта алимлени де бола тарбилап.

Бизин шу методолгияны къабул этип, тарих алим иманлы Адилгерей Гьажиев ахырда (наконец!) Алкъылыч большевиклеге къяршы дав этген къагьруман, халкъ игит, асгер башчы деп язды («Тенглик» газет, № 7).

Дагъыстанда «Мемориал» деген къурум къурулгъан. Ону башчысы этилип Хизириева X.Г. деген къатын салынгъан. Амма заман уьстюне салгъан намусну шо «Мемориал» кютмей, кютюп де болмай.

Тийишли адамлар жыйылмагъан. Шону саялы, башгъалар этмейгенге, бизин аталаны эсделиги, атыны оьрлюгю, макътавлугъу гьакъында биз оьзюбюз къаст этмеге борчлубуз.

«Я, гьали болгъанча айтылмай эди, шо Ханмав асгер башы болуп давгъа баргъанму экен? Шо Хамав бий тайпадан, шамхан тайпадан болгъанму экен?» - деп шекленегенлер аз-маз буса да, барын мен билемен.

Ондан къайры, Ханмав шаир болгъан, кочап болгъан, Алкъылычны жан айырмас къурдашы болгъан - шу затлагъа иман салма сюймей, аз-маз пушургъанагъанлар болду.

Гьали болгъанча айтылмай гелген затлар кёп бар. Гьали де гьакъыкъатны хотгъап турмай, гёмюлген кюйде къойма герек дейген авамлар булан мен даварлап турмасман. Бизге сыйлы бий атланы, бизге макътавлу затланы тыш душманлар, ич душманлар бек яшаргъан.

Бизге сыйлы бий атланы, бизге макътавлу затланы биз къайтара тувдурарбыз яп-янгыдан. Шу гьакъдагъы архивден алынгъан ва КГБ-ден алынгъан докуметнлени мен «Къумукъ иш» газетни ювукъ номерлеринде печать этежекмен.

Хамав деген атны маънасы Жамав деген атдан таба ачыла. О - Жамав тюгюл экен, ЖаНмав экен болса, Хамав ХаМав тюгюл, ХаНмав.

Бизде маънасыз атлар ёкъ. Амма, Жан, Хан белгили, МАВ недир? Билмеймен. Гьалиге билмеймен. Олай сёз гесеклер дагъы да бар. Муалим. Алим белгили, Му - недир? Хан Рапи белгили. ХанМУрапи недир? Му недир - билмеймен.

Гьюрметли охувчулар! Галерея йимик этип, Къумукъ ругь ва гьаракат игитлени суратларын печать этмеге хыялыбыз бар. Шо Галереягъа тийишли суратлар сизде бар буса, бизге йиберигиз, Айрыча айтгъанда Арсланали Устазны сураты бизде бир де ёкъ. Тийишли сесленивлер къаравуллайбыз.

Ибрагим Ханмав БАММАТУЛИ

Размещено на сайте 21.05.2010

Еще в этом номере:

Комменатарии

на верх

Разделы

Ссылки