Гьар макътавлар яратгъаным ТЕНГИРге!

КЪУМУКЪ ИШ

Кумукские проблемы. Независимое издание

№ 5, Июнь 1991 г.

Яз Байрам, Гюз Байрам

Яз Байрам - Эндирейде, Гюз Байрам - Къазанышда

Баракалла сени тапган анага,
Сен салгансан душманланы канага.
Баракалла сени тапган атага,
Сен салгансан душманланы хатага.

Муна шулай масхаралы сарын йырлай эди бир заманлар, бир мени Доргелили танышым-ювугъум.

Масхара да къошуп, герти кюйде шу ёравланы мен Эндирей юртлу гьар-бир адамгъа айтмагъа сюемен. Айрокъда шо халкъны тёрюнден чыкъгъан къоччакъ улангъа - Уммет-Герей Абаровгъа, Макътав Берекет Тенгир Аллагьдан.

Къазаныш Жамиятгъа да къазаныш гьайымлагъа да къумукъ намусгъа шолай талпунувлукъ ёрайман.

Гертиден де, шо Эндирейни оьрлюк ругьу ва сагъынчлы улан Уммет-Герей - шуланы гьаманлы гьазирлиги болмаса Къумукъ халкъны гьар йыллыкъ байрамы бёлюне эди.

Шолай ругьлу башгъа юртлу жамиятлагъа да гьалиден эсе артыкъ юкъдурма сюер здим. Шолай уланлардан бир - нечелери башгъа юртлардан да «муна мен», деп чыкъгъанны сюер эдим.

Байрам бёлюнмеди, шюкюр бизин уллу Тенгир Аллагьгъа. 19 майда Эндирейни эркин абзарларында ва авлакъларында къумукъ юртлу къатын-къызлар, къарт ва яш, бирдагъы керен, уьчюнчю керен, ёлугъуп, бир-бирине къол берип ва къулач яйып къувнады.

Я, шу газетни есилерине де айрыча сююнч болду. Газет булангъы машинни къуршап алып къойгъан эди байрам халкъ. Минг экземплярдан да кёп газет сатылып гетди. Гене шулай масхара сёлеймен: Амалсыз Абусупуян Акаев бир - эки китап сатмакъ учун яяв аякъдан Жюнгютей Базаргъа бара болгъан. О заман - Абусупуянны маданиятгъа малигенлиги. Гьали буса - халкъны къысматлы сёзге гьаваслыгъы! (Таманчакъы тюгюл гьалиде!).

Гьали шу ерде лакъыртны бир яны бите.

Эндирей байрамны гьазирлемек учун къурулгъан комиссия шо байрамгъа «булкъа» деп ат къойгъан эди. Мени гьисабымда башгъача яхшы.

Булкъа деген маънаны булгъама тюшмей. Булкъалар булкъа кюйде къалсын.

Шо бизин байрамлагъа буса шулай ат къойса яхшы:

ЯЗ БАЙРАМ - ГЮЗ БАЙРАМ.

Уьч керен Эндирейде язда, эки керен Къазанышда гюзде шо байрам этилип тура. Шоланы айры-айры тюгюл, бир-бирине байлавлу, тагъымлы этип англаса яхшы. Бир де ара бёлмеген кюйде, шону адатгъа айландырып, язда Эндирейде, гюзде Къазанышда этеген кюйню тамурлашдырма тюше.

Шу таклифни мен Эндирейдеги халкъ жыйында арагъа салдым. Официально тастыкъ этилмесе де, разилик кюйде шонда оьтдю.

Агьамиятлы ат болмаса ярамай янгы тувагъан адатлагъа. Мени таклифимни къабул этер деп къаравуллайман. Иш янындан о булай да юрюлежек. Ат къоймакъ янындан айтаман.

Ибрагьим Ханмав БАММАТУЛИ

Размещено на сайте 21.05.2010

Еще в этом номере:

Комменатарии

на верх

Разделы

Ссылки